Vòng loại

Kể từ kỳ World Cup thứ hai vào năm 1934, vòng loại đã được tổ chức để chọn ra các ứng viên đủ điều kiện cho vòng chung kết.[49] Vòng loại được tổ chức trong sáu khu vực (Châu Phi, Châu Á, Bắc, Trung Mỹ và Caribbean, Nam Mỹ, Châu Đại Dương và Châu Âu), được giám sát bởi các liên đoàn của họ. Đối với mỗi giải đấu, FIFA quyết định số suất tham dự được trao cho từng khu vực lục địa trước đó, thường dựa trên sức mạnh và thành tích quốc tế của các đội trong liên đoàn.

Vòng loại có thể bắt đầu sớm nhất là gần ba năm trước khi vòng chung kết diễn ra và kéo dài trong khoảng thời gian hai năm. Thông thường, một hoặc hai suất được trao cho những đội chiến thắng trong trận play-off liên lục địa. Ví dụ, đội vượt qua vòng loại ở khu vực Châu Đại Dương và đội đứng thứ năm ở vòng loại khu vực châu Á đã đối đầu với nhau ở trận play-off cho một suất tham dự World Cup 2010.[50] Từ World Cup 1938 trở đi, các quốc gia chủ nhà không cần phải đá vòng loại để tham dự vòng chung kết như các đội khác. Quyền này cũng được trao cho các nhà đương kim vô địch từ năm 1938 đến 2002, nhưng đã bị xóa bỏ kể từ World Cup 2006 trở đi, đòi hỏi các nhà đương kim vô địch phải vượt qua vòng loại để tham dự giải kế tiếp. Brazil, quốc gia vô địch năm 2002, là nhà vô địch thế giới đầu tiên chơi các trận đấu vòng loại để tham dự World Cup 2006.[51]

Vòng chung kết

Vòng chung kết hiện tại đã được áp dụng từ năm 1998 và có 32 đội tuyển quốc gia thi đấu trong suốt một tháng tại (các) quốc gia chủ nhà. Có hai giai đoạn: vòng bảng và tiếp theo là vòng loại trực tiếp.[52]

Ở vòng bảng, các đội được bốc thăm vào tám bảng đấu theo phân chia hạt giống với bốn đội mỗi bảng. Tám đội được chọn làm hạt giống, bao gồm cả đội chủ nhà, với 7 đội được chọn khác bằng cách sử dụng công thức dựa trên Bảng xếp hạng FIFA. Từ năm 1998, các ràng buộc đã được áp dụng cho việc bốc thăm để đảm bảo rằng không có nhóm nào chứa nhiều hơn hai đội châu Âu hoặc nhiều hơn một đội từ bất kỳ liên đoàn nào khác.

Các đội mỗi bảng thi đấu theo vòng tròn, trong đó mỗi đội được lên lịch cho ba trận đấu với các đội khác trong cùng một bảng. Điều này có nghĩa là tổng cộng sáu trận đấu được chơi trong một bảng. Vòng đấu cuối cùng của mỗi bảng được lên lịch cùng giờ để giữ gìn sự công bằng giữa cả bốn đội. Hai đội đứng đầu từ mỗi bảng sẽ lọt vào vòng loại trực tiếp. Điểm được sử dụng để xếp hạng các đội trong một bảng. Kể từ năm 1994, ba điểm đã được trao cho một đội chiến thắng, một điểm cho trận hòa và không có điểm nào cho trận thua.

Nếu một đội xem xét tất cả các kết quả có thể xảy ra (thắng, hòa, thua) cho tất cả sáu trận đấu trong một bảng, có 729 (= 36) kết quả có thể. Tuy nhiên, 207 kết quả này dẫn đến bất phân thắng bại giữa vị trí thứ hai và thứ ba. Trong trường hợp như vậy, thứ hạng giữa các đội này được xác định như sau:[53]

1. Chênh lệch bàn thắng lớn nhất trong tất cả các trận đấu bảng
2. Tổng số bàn thắng ghi được nhiều nhất trong tất cả các trận đấu bảng
3. Nếu có nhiều hơn một đội cùng duy trì mức điểm xếp hạng này sau khi áp dụng các tiêu chí trên, thứ hạng của họ sẽ được xác định như sau:
   1. Số điểm lớn nhất trong các trận đấu đối đầu giữa các đội đó
   2. Hiệu số bàn thắng bại lớn nhất trong các trận đấu đối đầu giữa các đội đó
   3. Số bàn thắng lớn nhất được ghi trong các trận đấu đối đầu giữa các đội đó
   4. Điểm chơi công bằng fair-play, được xác định bằng số thẻ vàng và đỏ nhận được trong vòng bảng:
      1. Thẻ vàng: trừ 1 điểm
      2. Thẻ đỏ gián tiếp (là kết quả của thẻ vàng thứ hai): trừ 3 điểm
      3. Thẻ đỏ trực tiếp: trừ 4 điểm
      4. Thẻ vàng và thẻ đỏ trực tiếp: trừ 5 điểm
4. Nếu bất kỳ đội nào ở trên cùng duy trì mức điểm xếp hạng sau khi áp dụng các tiêu chí trên, thứ hạng của họ sẽ được xác định bằng cách rút thăm

Vòng đấu loại trực tiếp là một cuộc đấu loại trừ trong đó các đội đấu với nhau trong các trận đấu đơn lẻ, với hiệp phụ và loạt sút luân lưu được sử dụng để quyết định đội chiến thắng nếu cần thiết. Nó bắt đầu với vòng 16 trong đó đội xếp thứ nhất của mỗi bảng thi đấu với đội xếp thứ hai của một bảng khác tương ứng. Tiếp theo là vòng tứ kết, bán kết, trận tranh hạng ba (tranh tài bởi các đội thua trận bán kết) và trận chung kết.[52]

Vào ngày 10 tháng 1 năm 2017, FIFA đã phê duyệt một phương thức mới, World Cup với 48 đội bao gồm 16 bảng gồm ba đội mỗi bảng, với hai đội đi tiếp từ mỗi nhóm, để tạo thành một vòng 32 đội đấu loại trực tiếp, sẽ được thực hiện vào năm 2026.[54]